Co motivo da estrea de Bionic, a última peza da compañía Entremans, dende #Mediación #TRCDanza2023, convidáronme a escribir un texto sobre a compañía que reproduzo aquí a continuación.
Imaxino que a tarefa de ordenar recordos sería moito máis sinxela para unha Intelixencia Artificial, cuxa memoria é infinitamente máis grande que a miña, aínda que, por sorte e de momento, os datos da miña experiencia subxectiva dubido moito que estean gardados nas bases de datos da devandita Intelixencia. Imaxino tamén que non pasarán moitos anos para que a única experiencia que poidamos considerar obxectiva sexa precisamente a subxectiva, a única con garantías de que non fose creada por un mero software de obxectividade pura e dura. Poñamos por caso que quixera entregar un traballo sobre a historia da danza, é posible que a nosa amiga a IA fixéseo bastante mellor ca min. En cambio, para falar do vínculo construído durante máis de 15 anos de historia con Betty e Armando, coñecendo novas partes do corpo nas que se pode chegar a ter negróns, resulta improbable que a IA teña algún dato sobre este asunto.
É probable tamén que ese modelo de linguaxe que, a partir da interacción cos usuarios, segue aprendendo e mellorando día a día, non dispoña aínda da suficiente información como para chegar a expresarse utilizando a linguaxe da danza, quizais non a considere nin tan sequera unha linguaxe. Creo que non me convén entrar no debate das capacidades da IA para a creación artística. Con todo, e isto é algo que Armando e Betty ensináronme, non só nas súas clases, tamén nos seus espectáculos, na linguaxe dos seus corpos, na valentía e forza das súas vidas, na súa capacidade para falar de cousas impronunciables… Ensináronme que a linguaxe poética mana dunha fonte secreta onde as palabras e o corpo entrelázanse, técense, desgárranse, ao redor dun baleiro que é único, propio e irrepetible. Non pode predicirse o que sairá de alí, porque o baleiro non é programable, a valentía da danza (como a de Betty e Armando) é situarse precisamente nese lugar onde nos atopamos co irrepetible, co único e inimitable, para tratar de traducilo, de convertelo en repetible, en atrapable, en comprensible, é a potencia da vida mesma. Marguerite Duras dicíao así: “Escríbese coa forza do corpo”. Unha forza que vira ao redor do bordo que cingue o misterio da vida. A palabra é unha extensión do corpo e o corpo unha extensión da palabra, o lugar no que aparece e desaparece o misterio da vida.
O movemento dos corpos que veremos en escena coa estrea de Bionic é un tipo de vibración que todos os que pasamos polas súas clases levamos gravada no corazón, unha vibración que palpita nas nosas venas, que podemos recoñecer e palpar case cos ollos pechados, unha vibración que nos fai ecoar con eles, que nos fai sentir un pouquiño dentro das súas peles tamén, e fainos estar un pouco nerviosos, un pouco ansiosos, un pouco desexosos e ilusionados antes da estrea. A estrea desta peza marca unha data no calendario, unha data que doutra banda xa era antes para min especial, pois o 28 de abril é tamén o aniversarios da miña irmá Remedios, non en balde a súa paixón pola danza tamén é unha das forzas que me conduciu a min ata aquí.
E é que será unha data para rexistrar na historia, non só por volver ver os corpos de Armando e Betty convertidos nun só corpo danzante (nunha peza longa!), isto sempre é un goce para os sentidos, senón tamén porque esta cidade, e o teatro Rosalía de Castro como símbolo dela, non serían os mesmos sen os anos de dedicación plena á danza desta parella.
Na particular Wikipedia de Armando e Betty podemos atopar as diferenzas entre unha memoria construída a base de datos cuantificados, de verdades alleas, xa pensadas e consensuadas (falsificadas), e a memoria propia do corpo, a que che obriga a pensar mergullada no mundo, mergullada no movemento, como peixe na auga, ou como ave que suca o ceo. Os verdadeiros mestres son os que che conducen a esa posibilidade de encontro cun corpo que desprega sabedoría, coñecemento non falsificado. Un corpo que é, ao mesmo tempo, a materia prima que dá consistencia ao cosmos.
E o cosmos da Coruña non sería o mesmo sen eles.